Start het gesprek met cliënten en hun naasten en maak gebruik van de Cirkel van Vijf, benadrukt Agnes de Regt, zorgbemiddelaar bij Alerimus. Zij maakt deel uit van het team Zorgbemiddeling, waardoor er al bij de aanmelding aandacht is voor wat mensen zelf kunnen en hoe het netwerk kan bijdragen. Sinds 2024 werkt haar team officieel met deze methodiek, nadat zij in 2023 al waren gestart met een voorloper onder de naam ‘Warm Welkom’. Wat begon als een nieuwe manier van cliënten ontvangen, is inmiddels uitgegroeid tot een vaste werkwijze die de kwaliteit van zorg niet alleen behoudt, maar zelfs versterkt. Zo is er vanaf het eerste contactmoment oog voor preventie en wordt waardevolle informatie meteen meegenomen het zorgproces in – voor Alerimus vanzelfsprekend, maar voor anderen wellicht een inspirerende werkwijze om over na te denken.
Agnes werkt samen met haar manager en één collega binnen een kleinschalig team en kreeg de Cirkel van Vijf van begin af aan mee via haar leidinggevende. De methodiek heet bij Alerimus de 1+5 vragen – waarin inwoners met een vraag, standaard vijf gerichte vragen worden gesteld als ondersteuning voor een goed gesprek waarbij eigen regie centraal staat – is inmiddels stevig ingebed in hun dagelijkse praktijk. “We beginnen altijd met de vraag: ‘Wat kunt u zelf en wat wilt u leren?’ Dat is de basis voor alles,” vertelt Agnes.
Hoewel ze zelf een kantoorfunctie bekleedt en dus niet direct zorg verleent, ziet zij hoe deze aanpak doorwerkt in het zorgproces. “We ondersteunen mensen bijvoorbeeld met hulpmiddelen zelf steunkousen aantrekken, of zichzelf te druppelen met oogdruppels. Zelfs insmeren met bodylotion wordt uitgelegd met behulp van bijvoorbeeld een verfroller.” Zo wordt zorg pas ingezet als het echt nodig is, zonder dat dit ten koste gaat van de kwaliteit.
De implementatie van de Cirkel van Vijf verliep zonder grote obstakels, maar dat betekent niet dat het altijd makkelijk was. “Het draait om duidelijke communicatie met cliënten én hun familie of netwerk. Daar zit soms de uitdaging.” Bijvoorbeeld als gevraagd wordt of familie kan ondersteunen met handelingen, zoals het aantrekken van steunkousen. “Mensen zijn gewend dat de thuiszorg dat wel regelt. Dan moet je uitleggen dat het tegenwoordig niet altijd kan zoals we het gewend waren.”
Toch merkt Agnes dat cliënten uiteindelijk blij zijn met hun herwonnen zelfstandigheid. “Ze hoeven niet meer te wachten tot er iemand komt. Dat geeft rust en autonomie.” Niet iedereen is direct enthousiast, maar de meesten waarderen het op de lange termijn.
Voor zorgmedewerkers vroeg deze nieuwe manier van werken om een verandering in mindset. “Ze zijn gewend om het uit handen te nemen. Vanuit goede bedoelingen, maar dat gaat ten koste van de zelfredzaamheid.” Volgens Agnes is het belangrijk dat dit door het hele team gedragen wordt. “Bij ons is het inmiddels heel normaal om deze vragen te stellen bij elke aanmelding.”
De werkdruk wordt er niet direct minder van, erkent ze. “Door het personeelstekort blijft het druk. Maar de Cirkel van Vijf zorgt er wel voor dat de beschikbare tijd beter besteed wordt. Je kunt prioriteren en efficiënter ondersteunen daar waar het noodzakelijk is en in goed overleg met de cliënt en het netwerk.”
Agnes hoeft niet lang na te denken over haar advies aan andere zorgteams: “Begin er zo snel mogelijk mee. Maak het je eigen en leg goed uit waarom je deze vragen stelt. Dan voorkom je verkeerde verwachtingen.” Ze merkt dat er ook nog winst te behalen valt buiten de organisatie. “Transferverpleegkundigen en huisartsen zijn nog niet allemaal bekend met deze werkwijze. Daar liggen ook nog kansen.”
Tot slot benadrukt ze: “In het begin is het wennen, vooral als er weerstand komt vanuit familie. Maar op een gegeven moment wordt het vanzelf de standaard. En dan zie je wat het oplevert: passende zorg gericht op de individuele situatie van de inwoner met behoud van eigen regie en betrokkenheid van het netwerk. Dat is waar we het voor doen.”
Deel jouw verhaal op de website van De Goede Nieuwe Tijd.
Meld je aan en deel jouw verhaal
